Matching Heading trong IELTS Reading – Bách phát bách trúng

1. RIGHT AND LEFT-HANDEDNESS IN HUMANS

Why do humans, virtually alone among all animal species, display a distinct left or right-handedness? Not even our closest relatives among the apes possess such decided lateral asymmetry, as psychologists call it. Yet about 90 per cent of every human population that has ever lived appears to have been right-handed. Professor Bryan Turner at Deakin University has studied the research literature on left-handedness and found that handedness goes with sidedness. So nine out of ten people are right-handed and eight are right-footed. He noted that this distinctive asymmetry in the human population is itself systematic. “Humans think in categories: black and white, up and down, left and right. It”s a system of signs that enables us to categorise phenomena that are essentially ambiguous.’

Research has shown that there is a genetic or inherited element to handedness. But while left-handedness tends to run in families, neither left nor right handers will automatically produce off-spring with the same handedness; in fact about 6 percent of children with two right-handed parents will be left-handed. However, among two left-handed parents, perhaps 40 percent of the children will also be left-handed. With one right and one left-handed parent, 15 to 20 per cent of the offspring will be left-handed. Even among identical twins who have exactly the same genes, one in six pairs will differ in their handedness.

What then makes people left-handed if it is not simply genetic? Other factors must be at work and researchers have turned to the brain for clues. In the 1860s the French surgeon and anthropologist, Dr Paul Broca, made the remarkable finding that patients who had lost their powers of speech as a result of a stroke (a blood clot in the brain) had paralysis of the right half of their body. He noted that since the left hemisphere of the brain controls the right half of the body, and vice versa, the brain damage must have been in the brain’s left hemisphere. Psychologists now believe that among right-handed people, probably 95 per cent have their language centre in the left hemisphere, while 5 per cent have right sided language. Left-handers, however, do not show the reverse pattern but instead a majority also have their language in the left hemisphere. Some 30 per cent have right hemisphere language.

Dr Brinkman, a brain researcher at the Australian National University in Canberra, has suggested that evolution of speech went with right-handed preference. According to Brinkman, as the brain evolved, one side became specialised for fine control of movement (necessary for producing speech) and along with this evolution came right- hand preference. According to Brinkman, most left-handers have left hemisphere dominance but also some capacity in the right hemisphere. She has observed that if a left-handed person is brain-damaged in the left hemisphere, the recovery of speech is quite often better and this is explained by the fact that left-handers have a more bilateral speech function.

In her studies of macaque monkeys, Brinkman has noticed that primates (monkeys) seem to learn a hand preference from their mother in the first year of life but this could be one hand or the other. In humans, however, the specialisation in function of the two hemispheres results in anatomical differences: areas that are involved with the production of speech are usually larger on the left side than on the right. Since monkeys have not acquired the art of speech, one would not expect to see such a variation but Brinkman claims to have discovered a trend in monkeys towards the asymmetry that is evident in the human brain.

Two American researchers, Geschwind and Galaburda, studied the brains of human embryos and discovered that the left-right asymmetry exists before birth. But as the brain develops, a number of things can affect it. Every brain is initially female in its organisation and it only becomes a male brain when the male foetus begins to secrete hormones. Geschwind and Galaburda knew that different parts of the brain mature at different rates; the right hemisphere develops first, then the left. Moreover, a girl’s brain develops somewhat faster than that of a boy. So, if something happens to the brain’s development during pregnancy, it is more likely to be affected in a male and the hemisphere more likely to be involved is the left. The brain may become less lateralised and this in turn could result in left-handedness and the development of certain superior skills that have their origins in the left hemisphere such as logic, rationality and abstraction. It should be no surprise then that among mathematicians and architects, left-handers tend to be more common and there are more left-handed males than females.

The results of this research may be some consolation to left-handers who have for centuries lived in a world designed to suit right-handed people. However, what is alarming, according to Mr. Charles Moore, a writer and journalist, is the way the word “right” reinforces its own virtue. Subliminally he says, language tells people to think that anything on the right can be trusted while anything on the left is dangerous or even sinister. We speak of lefthanded compliments and according to Moore, “it is no coincidence that lefthanded children, forced to use their right hand, often develop a stammer as they are robbed of their freedom of speech”. However, as more research is undertaken on the causes of left-handedness, attitudes towards left-handed people are gradually changing for the better. Indeed when the champion tennis player Ivan Lendl was asked what the single thing was that he would choose in order to improve his game, he said he would like to become a lefthander.

Hiện tượng thuận tay phải và tay trái của con người

Tại sao con người, hầu như khác biệt với tất cả chủng loài động vật khác, thể hiện một bản năng thuận tay trái hoặc tay phải? Thậm chí họ động vật gần với chúng ta nhất trong số các loài khỉ cũng không sở hữu “tính không đối xứng rõ rệt về phương ngang” như vậy, theo cách gọi của các nhà tâm lý học. Tuy nhiên khoảng 90% dân số con người từng tồn tại tỏ ra thuận tay phải. Giáo sư Bryan Turner tại Đại Học Deakin đã tìm hiểu các tài liệu nghiên cứu về hiện tượng thuận tay trái và thấy rằng khuynh hướng thuận một tay đi cùng với hiện tượng thuận một bên. Vì vậy 9 trong số 10 người thuận tay phải thì sẽ có 8 người thuận chân phải. Giáo sư cũng lưu ý rằng tính không đối xứng rõ rệt trong dân số con người bản thân nó có tính hệ thống. “Con người suy nghĩ trong các phạm trù: trắng và đen, lên và xuống, trái và phải. Đó là một hệ thống các dấu hiệu cho phép chúng ta phân loại các hiện tượng nhập nhằng mơ hồ về bản chất.”
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có yếu tố di truyền hoặc thừa hưởng đối với khuynh hướng thuận một tay. Nhưng trong khi hiện tượng thuận tay trái có xu hướng thừa hưởng từ gia đình, cả người thuận tay trái và phải sẽ không tự động sản sinh ra thế hệ sau với cùng khuynh hướng thuận một tay như vậy; thực tế khoảng 6% trẻ em có cả ba và mẹ thuận tay phải sinh ra thuận tay trái. Tuy nhiên, trong số các ba mẹ thuận tay trái, có lẽ 40% con trẻ của họ cũng sẽ thuận tay trái. Với trường hợp ba mẹ một người thuận tay phải, một người thuận tay trái, 15% đến 20% thế hệ con cái sẽ thuận tay trái. Thậm chí trong những cặp sinh đôi giống hệt nhau, có bộ gene giống nhau một cách chính xác thì 1 trong 6 cặp sẽ khác nhau về khuynh hướng thuận một tay.

Như vậy thì điều gì làm con người thuận tay trái nếu không đơn giản do di truyền học? Những yếu tố khác phải được đưa ra mổ xẻ và các nhà nghiên cứu đã động não tìm kiếm manh mối. Vào những năm 1830, bác sỹ phẫu thuật và nhà nhân loại học người Pháp, Tiến sỹ Paul Broca, đã có một phát hiện đáng chú ý là những bệnh nhân mất khả năng nói do hậu quả của đột quỵ (một sự tắt nghẽn máu trong não) thì cũng mất luôn khả năng điều khiển một nửa phải cơ thể họ. Ông lưu ý rằng bởi vì bán cầu não trái kiểm soát nửa phải của cơ thể và ngược lại, cho nên sự tổn hại ở đây chắc chắn là bán cầu não trái. Các nhà tâm lý học giờ đây tin rằng trong số những người thuận tay phải, khoảng 95% có trung tâm truyền đạt thông tin ở bán cầu não trái, trong khi 5% có trung tâm truyền đạt thông tin về phía bên phải. Tuy nhiên, những người thuận tay trái không thể hiện mẫu hình ngược lại, mà thay vào đó số đông cũng có hệ thống truyền đạt thông tin của họ ở bán cầu não trái. Khoảng 30% có hệ thống truyền đạt thông tin ở bán cầu não phải.
Tiến sỹ Brinkman, một nhà nghiên cứu não tại Đại Học Quốc Gia Úc ở Canberra, đã đưa ra giả thuyết rằng sự tiến hóa của khả năng nói đi cùng với sự thuận tay phải. Theo Brinkman, khi não tiến hóa, một bên trở nên chuyên môn hóa để kiểm soát tốt chuyển động (cần thiết để tạo ra khả năng nói) và cùng với sự tiến hóa này là thiên hướng thuận tay phải. Theo Brinkman, hầu hết những người thuận tay trái có sự trội hơn / thống trị của bán cầu não trái, nhưng cũng có một vài khả năng trong bán cầu não phải. Bà Brinkman đã quan sát rằng nếu một người thuận tay trái mà bị tổn hại bán cầu não trái, sự hồi phục khả năng nói thường tốt hơn và điều này được giải thích bởi thực tế rằng những người thuận tay trái có chức năng nói ở cả hai bán cầu (có chức năng nói chia đều hai bên).

Trong nghiên cứu của bà Brinkman về khỉ đuôi ngắn, bà đã nhận thấy động vật linh trưởng (thuộc họ khỉ) dường như học cách sử dụng tay từ mẹ của chúng trong năm đầu tiên của cuộc đời, nhưng đó có thể là một tay này hoặc tay kia. Tuy nhiên ở loài người, sự chuyên biệt trong chức năng của hai bán cầu não dẫn đến sự khác biệt về cấu trúc cơ thể: những vùng liên quan đến việc sản sinh khả năng nói thường lớn hơn ở phía bên trái hơn là phía bên phải. Bởi vì khỉ đã không đạt được nghệ thuật nói, không ai mong đợi thấy một sự khác nhau / biến thể như vậy, nhưng Brinkman khẳng định đã khám phá ra xu hướng trong loài khỉ với tính không đối xứng vốn thể hiện rõ trong não con người.

Hai nhà nghiên cứu Mỹ, Geschwind và Galaburda, đã nghiên cứu não phôi thai người và khám phá ra rằng tính không đối xứng trái-phải tồn tại từ trước khi sinh ra. Nhưng khi não phát triển, một vài điều có thể ảnh hưởng điều này. Mỗi bộ não ban đầu là giới tính nữ trong tổ chức và nó chỉ trở thành giới tính nam khi bào thai nam bắt đầu tiết ra hormone. Geschwind và Galaburda biết rằng những phần khác nhau của bộ não trưởng thành theo tỷ lệ khác nhau; bán cầu não phải phát triển trước, sau đó đến bên trái. Ngoài ra, não của con gái có phần phát triển nhanh hơn não của con trai. Vì vậy, nếu điều gì xảy ra trong sự phát triển của não trong quá trình mang thai, nó thường ảnh hưởng đến con trai và bán cầu não thường bị liên quan là bán cầu não trái. Não có thể trở nên ít phát triển lệch một bên và sự biến chuyển này có thể dẫn tới kết quả thuận tay trái và sự phát triển của một vài kỹ năng vượt trội nhất định vốn có nguồn gốc từ bán cầu não trái như khả năng logic, lý luận và trừu tượng. Sẽ không ngạc nhiên rằng trong số những nhà toán học và kiến trúc, những người thuận tay trái có xu hướng phổ biến hơn và có nhiều đàn ông thuận tay trái hơn là phụ nữ.

Kết quả của nghiên cứu này có lẽ an ủi phần nào những người thuận tay trái vốn trong hàng thế kỷ qua sống trong thế giới được thiết kế để phù hợp với người thuận tay phải. Tuy nhiên, điều đáng cảnh báo, theo ông Charles Moore, một nhà văn và nhà báo, là cách mà từ “phải” nhấn mạnh tính tốt của nó. Một cách tiềm thức ông nói, ngôn ngữ làm con người nghĩ rằng bất cứ thứ gì bên phải có thể được tin tưởng trong khi bất cứ thứ gì bên trái thì nguy hiểm và thậm chí mang điềm xấu. Chúng tôi muốn nói đến những lời khen tặng dành cho người thuận tay trái và theo Moore, “không phải ngẫu nhiên mà những đứa trẻ thuận tay trái bị ép sử dụng tay phải thường nhiễm tật nói lắp giống như chúng bị cướp mất sự tự do nói”. Tuy nhiên, khi nhiều nghiên cứu được thực hiện về nguyên nhân của khuynh hướng thuận tay trái, thái độ đối với những người thuận tay trái đang dần dần thay đổi tốt hơn. Quả thực khi nhà quần vợt vô địch Ivan Lendl được hỏi điều duy nhất nào anh sẽ chọn để cải thiện cuộc chơi, anh nói anh mong muốn trở thành người thuận tay trái.

2. A SPARK, A FLINT: HOW FIRE LEAPT TO LIFE

[The control of fire was the first and perhaps greatest of humanity’s steps towards a life-enhancing technology.]

To early man, the fire was a divine gift randomly delivered in the form of lightning, forest fire or burning lava. Unable to make flame for themselves, the earliest peoples probably stored fire by keeping slow burning logs alight or by carrying charcoal in pots.

How and where man learnt how to produce flame at will is unknown. It was probably a secondary invention, accidentally made during tool-making operations with wood or stone. Studies of primitive societies suggest that the earliest method of making fire was through friction. European peasants would insert a wooden drill in a round hole and rotate it briskly between their palms This process could be speeded up by wrapping a cord around the drill and pulling on each end.

The Ancient Greeks used lenses or concave mirrors to concentrate the sun’s rays and burning glasses were also used by Mexican Aztecs and the Chinese.

Percussion methods of fire-lighting date back to Paleolithic times, when some Stone Age toolmakers discovered that chipping flints produced sparks. The technique became more efficient after the discovery of iron, about 5000 years ago In Arctic North America, the Eskimos produced a slow-burning spark by striking quartz against iron pyrites, a compound that contains sulphur. The Chinese lit their fires by striking porcelain with bamboo. In Europe, the combination of steel, flint and tinder remained the main method of fire lighting until the mid 19th century.

Fire-lighting was revolutionized by the discovery of phosphorus, isolated in 1669 by a German alchemist trying to transmute silver into gold. Impressed by the element’s combustibility, several 17th-century chemists used it to manufacture fire-lighting devices, but the results were dangerously inflammable. With phosphorus costing the equivalent of several hundred pounds per ounce, the first matches were expensive.

The quest for a practical match really began after 1781 when a group of French chemists came up with the Phosphoric Candle or Ethereal Match, a sealed glass tube containing a twist of paper tipped with phosphorus. When the tube was broken, air rushed in, causing the phosphorus self-combust. An even more hazardous device, popular in America, was the Instantaneous Light Box — a bottle filled with sulphuric acid into which splints treated with chemicals were dipped.

The first matches resembling those used today were made in 1827 by John Walker, an English pharmacist who borrowed the formula from a military rocket-maker called Congreve. Costing a shilling a box, Congreves were splints coated with sulphur and tipped with potassium chlorate. To light them, the user drew them quickly through folded glass paper.

Walker never patented his invention, and three years later it was copied by a Samuel Jones, who marketed his product as Lucifers. About the same time, a French chemistry student called Charles Sauria produced the first “strike-anywhere” match by substituting white phosphorus for the potassium chlorate in the Walker formula. However, since white phosphorus is a deadly poison, from 1845 match-makers exposed to its fumes succumbed to necrosis, a disease that eats away jaw-bones. It wasn’t until 1906 that the substance was eventually banned.

That was 62 years after a Swedish chemist called Pasch had discovered non-toxic red or amorphous phosphorus, a development exploited commercially by Pasch’s compatriot J E Lundstrom in 1885. Lundstrom’s safety matches were safe because the red phosphorus was non-toxic; it was painted on to the striking surface instead of the match tip, which contained potassium chlorate with a relatively high ignition temperature of 182 degrees centigrade.

America lagged behind Europe in match technology and safety standards. It wasn’t until 1900 that the Diamond Match Company bought a French patent for safety matches — but the formula did not work properly in the different climatic conditions prevailing in America and it was another 11 years before scientists finally adapted the French patent for the US.

The Americans, however, can claim several “firsts” in match technology and marketing. In 1892 the Diamond Match Company pioneered book matches. The innovation didn’t catch on until after 1896, when a brewery had the novel idea of advertising its product in match books. Today book matches are the most widely used type in the US, with 90 percent handed out free by hotels, restaurants and others.

Other American innovations include an anti-after-glow solution to prevent the match from smoldering after it has been blown out; and the waterproof match, which lights after eight hours in water.

Lửa đã thay đổi cuộc sống như thế nào
Kiểm soát ngọn lửa là bước đi đầu tiên và có lẽ vĩ đại nhất của nhân loại hướng đến một ngành công nghệ với mục tiêu nâng cao chất lượng sống.

Với người nguyên thủy, lửa là món quà thiêng liêng được ban phát ngẫu nhiên dưới dạng sấm sét, lửa rừng hoặc dung nham nung chảy. Không biết cách tạo ra ngọn lửa, người nguyên thủy trữ lửa bằng cách giữ cho những khúc gỗ cháy chậm hoặc vùi than vào chậu. Cách thức và địa điểm con người tạo ra được ngọn lửa còn chưa được biết đến. Có lẽ nó chỉ là phát minh thứ yếu, được vô tình phát hiện khi chế tác công cụ bằng gỗ hoặc đá. Những công trình nghiên cứu về xã hội nguyên thuỷ cho thấy phương pháp tạo lửa cổ xưa nhất dựa trên hiện tượng ma sát. Người nông dân châu Âu sẽ lồng một mũi khoan gỗ vào một lỗ tròn và xoay mạnh trong lòng bàn tay. Quá trình này có thể được rút ngắn bằng cách quấn một sợi dây thừng quanh mũi khoan và kéo mỗi đầu.

Người Hy Lạp cổ sử dụng kính lúp hoặc gương lõm để hội tụ ánh sáng mặt trời và gương tạo lửa cũng được người Aztecs ở Mỹ và người Trung Quốc sử dụng.

Các phương pháp đánh lửa hiện nay bắt nguồn từ thời kì đồ đá cũ, khi một số nhà chế tác công cụ bằng đá khám phá ra những mảnh đá lửa tạo các tia sáng. Kỹ thuật này đã trở nên hiệu quả hơn sau khi tìm ra sắt, vào khoảng 5,000 năm trước tại cực Bắc của Bắc Mỹ, người Eskimo đã tạo ra một tia lửa cháy chậm khi cho đá thạch anh va đập vào pyrit sắt, một hợp chất chứa lưu huỳnh. Người Trung Quốc đốt lửa bằng cách cạ mảnh sứ vào thanh tre. Ở châu Âu, việc kết hợp thép, đá lửa và bùi nhùi vẫn là phương pháp chủ yếu để nhóm lửa cho đến giữa thế kỷ 19.

Việc tạo ra lửa được cách mạng hóa nhờ việc tìm ra phospho, một chất được phân tách vào năm 1669 bởi một nhà giả kim Đức khi ông cố biến bạc thành vàng. Bị ấn tượng bởi nguyên tố dễ cháy này, một số nhà hóa học thế kỷ 17 dùng nó để chế tạo máy phát sáng, nhưng gây cháy nổ nguy hiểm. Giá của phospho tương đương vài trăm pound một ounce làm cho những que diêm đầu tiên khá mắc tiền.

Hành trình tìm ra một que diêm thực sự bắt đầu sau năm 1781 khi một nhóm các nhà hóa học người Pháp tìm ra nến phospho hoặc diêm ether, một ống thủy tinh kín có chứa một gói giấy hai đầu xoắn chứa phospho. Khi ống bị vỡ, không khí tràn vào bên trong làm cho phospho tự bốc cháy. Một thiết bị nguy hiểm hơn, được ưa chuộng ở Mỹ, là hộp sáng tức thời – một lọ chứa đầy axit sulfuric, trong đó nhúng các thanh được xử lý bằng hóa chất.
Những que diêm đầu tiên giống như ngày nay được sản xuất vào năm 1827 bởi John Walker, một dược sĩ người Anh đã mượn lại công thức từ một nhà sản xuất tên lửa quân sự tên là Congreve. Giá một silinh một thùng, Congreves là những que tráng lưu huỳnh và đầu bọc kali clorat. Để đốt chúng, người dùng quẹt nhanh qua tờ giấy nhám gấp nếp.

Walker chưa bao giờ được cấp bằng sáng chế, ba năm sau nó bị bắt chước bởi Samuel Jones, người đã sản phẩm của ông ra thị trường với cái tên là Lucifers. Trong khoảng thời gian này, một sinh viên hóa học người Pháp tên Charles Sauria đã tạo ra loại diêm “quẹt bất cứ đâu” bằng cách dùng phospho trắng thay cho kali clorat trong công thức của Walker. Tuy nhiên, vì phospho trắng là một chất độc chết người, từ năm 1845, những công nhân sản xuất diêm phơi nhiễm khói phospho đã chết vì bệnh hoại tử, một căn bệnh ăn mòn xương hàm. Mãi cho đến năm 1906 chất này mới chính thức bị cấm.

62 năm sau ngày một nhà hóa học người Thụy Điển tên Pasch phát hiện ra phospho đỏ không độc hay phospho vô định hình, bước tiến này đã được khai thác thương mại hóa bởi người đồng hương của Pasch tên J E Lundstrom vào năm 1885. Que diêm an toàn của Lundstrom không gây nguy hiểm vì phospho đỏ không độc; nó được sơn lên bề mặt quẹt thay vì đầu que diêm, nơi có chứa kali chlorat với nhiệt độ mồi khá cao là 182 độ C.

Mỹ tụt hậu so với châu Âu trong công nghệ sản xuất diêm và các tiêu chuẩn an toàn. Cho đến năm 1900, công ty Diêm Diamond đã mua lại bằng phát minh que diêm an toàn của Pháp – nhưng công thức này không còn chính xác với điều kiện khí hậu khác nhau trên khắp nước Mỹ và mất thêm 11 năm nữa trước khi các nhà khoa học chỉnh sửa lại bằng sáng chế của Pháp cho Hoa Kỳ .

Tuy nhiên, người Mỹ đòi hói nhiều cái “lần đầu tiên” về mặt công nghệ và thị trường sản xuất diêm. Năm 1892 Công ty Diêm Diamond đã đi tiên phong trong các cuốn sách diêm. Sáng kiến này không phổ biến cho đến sau năm 1896, khi nhà máy bia có ý tưởng lạ trong việc quảng cáo sản phẩm trên các cuốn sách diêm. Ngày nay, sách diêm được được ưa chuộng nhất tại Hoa Kỳ, 90% được phát miễn phí bởi các khách sạn, nhà hàng và những nơi khác.

Những cải tiến khác của người Mỹ gồm phương pháp chống tàn dư để ngăn que diêm cháy âm ỉ sau thổi; và loại diêm chống thấm có thể đốt 8 tiếng trong nước.