Hôm nay Melbourne mưa, rất lạnh, ngồi làm hồ sơ học bổng cho các bạn mà stress quá, đành ngồi viết mấy dòng mạn đàm về học bổng để các bạn cùng suy nghĩ nhé.
Lưu ý: Đây chỉ là ý kiến cá nhân của riêng mình, các bạn đọc và hoàn toàn có ý kiến riêng của các bạn, chúng ta không tranh luận đúng sai ở đây nhé.
Ngày nay, với sự phát triển của việc toàn cầu hoá và xuất khẩu, thực sự mà nói, Giáo dục trở thành một hàng hoá xuất khẩu của các nước phát triển, trong đó học phí chính là giá của hàng hoá này. Cũng chính vì là hàng hoá xuất khẩu nên marketing và khuyến mại là điều tất yếu.
Để nâng tầm cho sản phẩm giáo dục của mình, các trường đua nhau tung ra những gói “học bổng” để thu hút học sinh về trường mình. Và từ đó, các “agent du học” cũng mượn đà tung luôn bài “săn học bổng”. Mà các bạn biết không, cái từ “học bổng” nó danh giá lắm, không biết từ khi nào nó đã trở thành một từ ngữ mang tính thương mại đến vậy. Vì sao mình lại nói như vậy? Vì các lý do sau:
1/ “Học bổng” là phần thưởng dành cho một tài năng.
Nó không nên là công cụ để thương mại hoá giáo dục. Ở Úc hay các nước phát triển khác, có rất nhiều loại “học bổng” mà bạn chả cần apply gì, chỉ cần nộp hồ sơ xin học, dựa vào điểm GPA (hay WAM) của bạn, bạn có ngay 1 suất “học bổng 10%-50%”, xét một cách tự động. Đây thực chất là một hình thức khuyến mãi, giảm giá, bản chất không phải là học bổng. Mà còn có 1 điều kỳ nữa là ở một số trường, GPA cứ trên 6.5 là có “học bổng” như nhau, chả khác nhau tý gì.
Ở góc độ nhà trường, đó là điều không có gì đáng nói, vì đó là chiến lược marketing của họ. Nhưng đứng ở góc độ “agent du học” mà nói thì việc “săn học bổng” kiểu thương mại như thế không có gì là tài năng, thành tích, hay đáng tự hào. Mà đó là trách nhiệm của “agent” phải làm cho học sinh. Chuyện bình thường như cơm bữa. Đáng buồn hơn, có rất nhiều “agent” không bao giờ nói về cơ hội nhận những học bổng thương mại này cho học sinh, mà luôn tìm cách không xin học bổng thương mại cho học sinh, vì đơn giản điều đó ảnh hưởng đến commission họ nhận được từ trường. Thật thương cho các bạn học sinh.
2/ “Học bổng” xịn luôn đòi hỏi các bạn giỏi toàn diện chứ không giỏi qua điểm số.
Đa phần các”học bổng” xịn kiểu này luôn yêu cầu bạn viết 1 bài luận thể hiện quan điểm cá nhân của bạn về một vấn đề gì đó để từ đó thấy được cái “chất” trong con người bạn. Ví dụ như học bổng 100% của La Trobe University hiện đang mở. Các “học bổng” như thế này mới thực sự là học bổng. Nó là quá trình cạnh tranh khốc liệt giữa các ứng viên để thi thố tài năng của mình trên mọi phương diện.
Sự thông mình, sáng tạo, và giỏi của các ứng viên sẽ được đưa ra để đánh giá, và từ đó trao học bổng. Nhận được những học bổng như thế này, vinh dự lắm các bạn ạ. Tự hào lắm luôn ý. Như mình ngày xưa, apply học bổng ENDEAVOUR cho bậc tiến sỹ, GPA của mình ở đại học có 7.58/10, IELTS 7.5 trong đó Writing có 6.5, mình biết yếu điểm của mình về điểm số không thể cạnh tranh được với các bạn. Mình đã phải bù đắp bằng rất nhiều các thứ khác như Thư giới thiệu, Tố chất lãnh đạo, và cả Bài luận học bổng của mình nữa. Với độ xịn của học bổng ENDEAVOUR hồi đó (khoảng 280k aud cho 4 năm PhD), mức độ cạnh tranh là siêu khốc liệt. May mắn thay, chiến lược của mình đúng đắn. Mình đậu học bổng này ngay lần đầu apply. Cảm giác nhận học bổng mà tự hào không tả xiết.
Đó mới là cảm giác của “học bổng”.
3/ Chiêu trò thương mại
Trong thời giới vàng đồng lẫn lộn này, bản thân con người luôn đánh đồng “học bổng” với những chiêu trò thương mại làm cho ý nghĩa và giá trị của 2 từ “học bổng” giảm đi đáng kể. Điều này dẫn đến rất nhiều bất cập cho học sinh khi mà các bạn không nhận được những tư vấn và mức học bổng xứng đáng với năng lực của mình.
4/ Còn về học bổng research, sự cạnh tranh và khốc liệt còn vất vả hơn nhiều
Khi mà tài năng của các bạn không chỉ thể hiện trên điểm số, essays nữa mà còn thể hiện ở những bài báo quốc tế mà các bạn đăng, những hội thảo quốc tế mà các bạn tham gia. Thú vị là, rất rất ít “agent du học” quảng cáo về học bổng này hay là khoe thành tích về loại học bổng này. Vì đơn giản thôi, nó khó quá các bạn ạ. Mình làm mentor cho dòng học bổng này cũng 10 năm có lẻ rồi, trầy da tróc vẩy mới có được các bạn ạ. Bình quân, phải mất tầm 2 năm chuẩn bị mới có thể có được 1 bộ hồ sơ tốt để cạnh tranh học bổng dạng này vì giá trị của nó rất lớn (khoảng 130,000 AUD cho khoá Thạc sỹ, và 260,000 AUD cho khoá Tiến sỹ).
5/ Một nghịch lý nực cười
Rất nhiều “agent du học” quảng bá về năng lực “săn học bổng” của mình mà bản thân họ chưa từng được “học bổng”. Khổ vậy đó.
Mình tuy không phải là dân học thuật chính thống khi học xong PhD và không đi theo nghiệp Academic, nhưng mình làm liên quan đến giáo dục, mình rất chạnh lòng khi giáo dục đã trở nên thương mại như thế và 2 chữ “học bổng” trở nên đài trà như vậy.
Melbourne 07/2020
