Câu chuyện thần kỳ “Tư duy bằng tiếng Anh” chắc hẳn nhiều bạn đã nghe. Nếu các bạn đảo qua vài vòng lời khuyên của nhiều thầy cô, trung tâm, họ luôn nói rằng, “các em ơi các em à, các em hãy tập tư duy bằng tiếng Anh nhé”. Tôi thì khác, luôn khuyến khích mọi người hãy tư duy bằng tiếng Việt và thật nét bằng tiếng Việt.
Trước hết, chúng ta phải hiểu nội hàm tư duy bằng tiếng Anh là gì? Nói đơn giản nhất, tư duy bằng tiếng Anh tức là bạn nghĩ trong đầu bằng tiếng Anh, nói ra bằng tiếng Anh, cãi nhau với bạn bằng tiếng Anh, xin tiền mẹ bằng tiếng Anh, khóc lóc chia tay bằng tiếng Anh. Tóm lại, bạn chỉ có dùng tiếng Anh mỗi ngày mà thôi. Với các bạn đã sinh ra, lớn lên và học 12 năm phổ thông ở Việt Nam, tôi khẳng định tư duy tiếng Anh không tồn tại. Vì sao?
Các bạn nhìn con mèo, các bạn sẽ gọi nó luôn là “á à con mèo lợn”, hay bạn sẽ nói “what a beautiful cat”? Người yêu hỏi các bạn ăn gì, các bạn nói “em ăn gì cũng được” hay nói “whatever”? Bố mẹ hỏi các bạn điểm thi cuối kì như thế nào, bạn sẽ thầm nghĩ “chạy ngay thôi” hay “Mission aborted?”. Tự hỏi, tức là tự trả lời.
Cần lưu ý một điểm tôi đề cập trong luận điểm của mình, đó là chỉ những bạn sống và học 18 năm ở Việt Nam thì tư duy tiếng Việt mới phát triển mạnh hơn tiếng Anh. Vẫn có những trường hợp bạn ở Việt Nam 18 năm, nhưng ba má bạn là người nước ngoài, bạn học trường quốc tế từ nhỏ, bạn có môi trường giao tiếp chỉ toàn tiếng Tây, thì dĩ nhiên, có muốn tôi cũng đảm bảo các bạn không thể nào hình thành tư duy tiếng Việt được. Đấy là điều chắc chắn không thể.
Ai cũng nghĩ phải tư duy bằng tiếng Anh
Câu hỏi đặt ra tiếp theo, đó là tại sao mọi người lại thích “tư duy bằng tiếng Anh” thế? Đơn giản vì nghe nó sang và hợp thời. Ôi học tiếng Anh mà, phải tư duy bằng tiếng Anh chứ, ai lại nghĩ bằng tiếng Việt Nam, nó kém sang trọng lắm. Nhưng ngay trong câu mỉa mai này, những người “tư duy bằng tiếng Anh” lại dùng tiếng Việt để giải thích. Vậy nên, hãy bỏ ngay suy nghĩ tư duy bằng tiếng Anh trước khi quá muộn, vụ mùa sắp đến rồi.
Tất cả những bạn học viên tôi dạy, tôi luôn yêu cầu phải có một tư duy ngôn ngữ tốt, cụ thể là tiếng Việt, sau đó mới nói tới chuyện học tốt tiếng Anh. Tiếng Việt bạn diễn đạt không xong, chủ ngữ còn sai be bét, động từ viết linh tinh, thì có muốn và cố gắng tới mấy, tiếng Anh của bạn cũng chỉ ở mức lẹt đẹt. Tư duy ngôn ngữ là giống nhau, chỉ có phần vỏ là khác. Bạn có thể giỏi tiếng Việt, thì lúc sang tiếng Anh, bạn sẽ vẫn giỏi nếu chăm chỉ tương ứng. Bạn dốt tiếng Việt, không bao giờ bạn có thể giỏi nổi tiếng Anh. Một thầy giáo mà tôi quen chuyên làm dịch cabin có nói như này: “Đỉnh cao cuối cùng của học tiếng Anh, đó là quay trở về học tiếng Việt”. Ngẫm và nghĩ, thấy lời thầy nói quá chuẩn và đúng trọng tâm.
Và cũng vẫn quan điểm nhất quán từ khi bắt đầu viết bài hay làm video, tôi chỉ khuyên các bạn hãy luôn luôn và chỉ coi tiếng Anh là công cụ, nó không giúp bạn thay đổi quá nhiều cuộc sống nếu bạn không thật sự có một tư duy tốt. Cải thiện tư duy, nghe thật xa vời, nhưng đúng là nó xa thật, nếu bạn không biết làm như thế nào. Nhiều bạn khi được tôi chia sẻ, họ mới hiểu rằng, à hóa ra tư duy đúng, đơn giản chỉ là cách giải quyết vấn đề và làm đúng việc mà thôi. Nghe thì dễ thế, mà làm thì khó vô cùng. Nếu ai cũng có tư duy, vậy ai sẽ là người kém cỏi? Người có tư duy mạch lạc, logic và rõ ràng, ít lắm các bạn ơi. Còn người biết tiếng Anh, nhiều như sao trên trời. Hãy tỉnh táo.
Cre: Anh Lê Quang Minh (Quang Minh on cloud)
